Neredeyse 54 Cumhuriyetçi ABD senatörlerinin tümü P5+1 müzakereleri başarısız olduğu takdirde İran'a yaptırımlar uygulanmasını gerektiren Kirk-Menendez yasa tasarısının lehine oy verecekler. Başkan Obama tasarıyı veto etme sözü verdi. Şimdi, senato görkemli dramatiklikteki bu oy verme günü için hazırlanıyorken; Demokratlar başkanın vetosunu geçersiz kılacak çoğunluğu elde etmek için gerekli 13 ile 15 arası oyu sağlayacaklar mı?
Eğer geçerse, tasarının karmaşada kaybolan küçük bir kısmı tasarıyı öldürüyor. Cumhuriyetçi İlinois Senatörü Mark Kirk'ün web sayfasında yayınlanan "2015 Nükleer Silahlardan Arındırılmış İran Yasası Taslağı" bir "Yaptırımlardan Feragat" kısmı içermektedir. Ürkek Demokratların desteğini kazanmak için düzenlenen bu bölüm aynı zaman müzakerelerde Obama'nın elini güçlendirme amacını baltalamaktadır. Kısım 208 tam olarak şöyledir:
Başkan 30 günlük bir süre için bu yasa tarafından yapılan bir koşul ve düzeltmeye uygun olarak her hangi bir yaptırım uygulamasından vazgeçebilir ve feragati ek 30 günlük dönemler uzatabilir, Başkan, icabına göre feragat veya yenilemeden önce—
(1) uygun parlamento komitelerini –(A) feragat veya yenilemede Amerika Birleşik Devletlerinin ulusal güvenlik çıkarları konusuysa; (B) feragat veya yenileme gerekli ve İran ile uzun-vadeli kapsamlı bir çözüm elde etme ile sonuçlanma olasılığı varsa; ve (C) İran nükleer silah programına devam etmiyor ve bu programa göre bütün geçici anlaşmalara riayet ediyorsa, onaylar; ve
(2) uygun parlamento komitelerine uzun vadeli kapsamlı çözüm müzakerelerinin durumu hakkında çözümün sonuca ulaşma olasılığının değerlendirmesini ve bu çözüme ulaşmak için beklenen zaman çerçevesini içeren kapsamlı bir rapor sunar.
Obama yasa hükümlerini kendi iradesine göre müzakere edebilecekken başkanın veto kararını geçersiz kılacak çoğunluğu sağlamak için zor bir mücadele veren yaptırım taraftarlarının buradaki amacı nedir diye sorulabilir. Nitekim, zaten özellikle (hatalı bir şekilde) "on yıllardır ilk kez nükleer programın ilerlemesini durdurduk ve nükleer malzeme stokunu azalttık" dediği Ocak ayındaki Ulusa Sesleniş (US) konuşmasında tasarının gerektirdiği çizgide açıklamalar yaptı. Diğer yandan, Beyaz Saray tasarının geçmesine izin verip daha sonra feragate başvurarak tasarıyı öldürebilecekken siyasi sermayesini neden bu tasarıyı engellemek için harcamaktadır?
Sembolik bir karar için bu büyük savaş neden?
Kısmen, sürekli olarak her 30 günde bir feragati haklı göstermeye zorlanacak olması Obama'yı giderek rahatsız etmektedir. Ama aynı zamanda US konuşmasında kısaca açıkladığı gibi Kirk-Menendez tasarısının başarısız olmasını hararetle istemekte çünkü "bu Kongre tarafından bu aralar geçirilecek yeni yaptırımlar İran'ın nükleer programına yeniden başlamasını sağlayarak ... sadece diplomasinin başarısız olduğunu garantilemekten başka bir şey yapmayacaktır .""
Diğer bir deyişle, İran'ın sözde-parlamentosu (Meclis)—yaptırımlardan sonradan feragat edilse bile—tasarının oylanmasının bile geçici anlaşmanın iptaline neden olacağı ve müzakere sürecini sona erdireceği konusunda uyarmaktadır. İran dış işleri bakanı Meclis'in ABD'nin yeni yaptırım mevzuatına karşı nükleer programını tırmandırarak misilleme yapacağını; ve bu yeni yaptırımların Batının favori İranlı siyasetçisi Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'ye zarar vereceğini ilan etti.
Bu zeki taktikle, İranlılar Obama'yı Kongreyi yumuşatmaya zorunlu tetikleyicilerine dönüştürerek Washington'da büyük bir irade testinin başlamasına neden oldular; Meclis başkanı Ali Laricani "Eğer Obama [Kongre ile] problemlerini çözemezse, müzakerelerin yarıda kalmasından kendisi sorumlu olacaktır" uyarısında bulundu. Yönetim (daha büyük bir stratejiye tutunarak) Tahran'a işine bakmasını söylemenin yerine bu hileye aldanarak Senato'da büyük bir kavganın yaklaşmasına neden oldu.
Tabii ki, Tahran'ı müzakere masasına oturmaya ikna çabaları İranlıların Kasım 2013 tarihinde imzalanan son anlaşmadan ne kadar yararlanmış olduğunu ve bir sonrakinde nasıl davranacaklarını gözden kaçırmaktadır. Ayrıca yaklaşık 10,000 santrifüjün üstüne baş döndürücü bir hızla diplomatik bir örtü sağlamak için bıkkınlık verecek müzakereler hedefledikleri de görmezden gelinmektedir.
Bu durum kurnaz tüccarların naif turistleri tatlı bir şekilde kandırdığı bir pazarı anımsatmıyor mu? Ancak burada söz konusu olan bir İran halısının fiyatı değil, meymenetsiz haydut bir rejimin nükleer silahları edinmesi ve belki de depolaması.
Bu yüzden, on para etmeyen Kirk-Menendez tasarısı aslında gerçek bir öneme sahip ve bu 67 oya ihtiyacı var.
Sayın Pipes (DanielPipes.org, @DanielPipes) Orta Doğu Forumu başkanıdır. © 2015 Daniel Pipes. Tüm hakları saklıdır.
