ATİNA – Batılı devletler milyonlarca yasadışı göçmeni sınır dışı etmekten aciz olduklarını kanıtladığından—özellikle İtalya'yı öne çıkaran mevcut krize bakın—Yunanlı yetkililer göçmenleri evlerine doğru uzun bir yolculuğa çıkmaya ikna etmek için şaşırtıcı ve basit bir yol buldular.
Yılda yaklaşık 10,000 yasadışı yabancının varmasıyla Yunanistan'da göç krizi fokurduyordu. Ardından Suriye'deki şiddet ve 2015 yılında Alman Şansölyesi Angela Merkel'in memnuniyetle karşılanan sözleri sayesinde Yunanistan'a akın akın gidenlerin sayısı günde 10,000 kişiye yükseldi. Çoğunlukla Türkiye'den gelen göçmenler Almanya ve İsveç gibi tercih edilen yerlere her hangi bir engel olmadan geçiyorlar.
Sonuç olarak, kuzey Avrupa sınırları zangırdayarak kapandığında 62,000'nin üzerinde göçmen kendilerini (Birleşmiş Milletler Uluslararası Göç Örgütü'nün terimiyle) Yunanistan'da "karaya vurmuş" bir durumda buldular. İstedikleri ülkelere ulaşamayan göçmenler ekonomik krizden geçen Yunanistan'da ne iş bulabildiler ne de sempati ile karşılandılar ve Türkiye'ye dönmeyi reddettiler.
Bu noktada Atina'daki Uluslararası Göç Örgütü (IOM) direktörü Daniel Esdras zor durumda kalan göçmenleri zamanlarını, paralarını, öz saygılarını ve belki de hayatlarını feda ettikleri Avrupa hayallerinden vazgeçmeye ve ülkelerine dönmeye teşvik edecek yaratıcı bir çözüm geliştirdiler.
Meğer ki, çözüm düşünülenin aksine onlara cömertlik ve saygı ile çok iyi davranmak ondan sonra da bunun dünyanın her tarafında yaygınlaşmasını sağlamakmış.
Ülkelerine dönmek için ayrılmalarını düzenlemek amacıyla bir ila üç aylık süreçlerden (elçilik personeli tarafından düzenlenen derinlemesine görüşmeler de dahil olmak üzere) geçerken Aralık 2015'de yurda dönen ve yüzde 80'i erkek olan yoksullar için olan bir misafirhanenin açılışından beri yaşanan deneyim bu.
Aşırı Bürokratik isminin yükledikleri ile Open Centre for Migrants Registered for Assisted Voluntary Return & Reintegration/Gönüllü Dönüş ve Entegrasyon Yardımına Yazılan Göçmenler için Açık Merkezi (kısaca OCAVRR) misafirhanesi kendi iradeleri ile geldikleri ülkeye (Libya, Somali, Yemen, Suriye ve Afganistan'ın bazı kısımları gibi savaş bölgeleri hariç) dönmeyi kabul etmiş yasa dışı (ya da kendi hassas deyimi ile "düzensizler") göçmenler için ücretsiz ikamet imkanı sunuyor.
"Açık Merkez" ikamet edenlerin (personelin kibarca "lehtarlar" dedikleri) binaya istedikleri gibi girip çıkabilmeleri anlamına geliyor. Atina'nın harika bir manzaraya sahip sosyetik bir bölgesinde yer alan ve Avrupa Dönüş Fonu ve Yunanistan İçişleri Bakanlığı tarafından ortaklaşa finanse edilen OCAVRR aynı anda 120 merkez sakinine klimalı odalar, günde üç kez yiyecek içecek, banyo ve tuvalet malzemesi, temel giysiler, sağlık ve ilaç, psikolojik danışmanlık ve sosyal hizmet uzmanlığı sunuyor. Ayrıca Blu-Ray televizyonlar, ülkelerini aramak için telefon kartları, her 4 kişi için bir tuvalet ve her 9 kişi için bir duş da var.
Banyolar ve yerler gün boyunca bir temizlik servisi tarafında yıkanıyor; merkez sakinlerinin sadece yataklarını yapması ve ücretsiz makinelerde ücretsiz sabunla giysilerini yıkaması gerekiyor. Ailelere özel oda veriliyor. Dokuz farklı dilde tercüme hizmeti sunuluyor. Yunanlı bir personel şakayla karışık OCAVRR'nin Atina'daki yangın yönetmeliğine tamamıyla uygun tek bina olabileceğini söylüyor. Aynı çalışan ambulansların geri dönenlere eve ulaşmaktan çok daha hızlı bir şekilde ulaşacağına da dikkat çekiyor.
Burada kalanlar öncelikle bir "konaklama anlaşması" imzalamak zorundalar. Sigara, alkol, misafirler ve hayvanlar yasak. Sabıka kaydının, uyuşturucu bağımlılığının ve iletişimsel bir rahatsızlığın olması diskalifiye nedeni sayılıyor; silahlı muhafızlar ve havaalanı tipi bir detektör OCAVRR'nin girişinde güvenliği sağlıyor.
Ben merkezi ziyaret ettiğimde OCAVRR'nin mevcut 80 sakininin 79'u Müslümandı (ve bir diğeri Gürcü Hıristiyan). Tüm yemekler helal. Tüm tuvaletler su spreyleri ile donatılmış durumda. Az sayıda merkez sakini dua edip oruç tuttuğu halde dua odası sadece Müslümanların kullanımına açık ve ön kapıdaki buzdolabında Ramazan'da oruç tutan merkez sakinleri için yiyecek bulunuyor.
OCAVRR'de kalan toplam 2,200 geri dönüşcünün yüzde 94'ü Yunanistan'dan ülkelerine dönmek için ayrılmış durumda. Ayrıldıklarında 500 Avro (570 Amerikan Doları) cep harçlığı ve evlerine döndükten sonra ekonomik olarak (hayvancılık, taksi veya dikiş makinesi yaygın alımlar) ayakta durabilmeleri için 1,500 Avro da ayni destek sözü alıyorlar. Kişi başına harcanan yaklaşık 4,000 Avro yasadışı göçmenlere ayrılan yoksullara yardım, işsizlik, sağlık ve diğer uzun vadeli tipik harcamaların yüzde 1'inden daha az.
Doğal olarak zor olan eve geri dönüş sürecini daha hoş ve onur verici hale getirmek için mali destek sağlamak kazandıran bir formül; nitekim yasadışı göçmen sorunundan şikayetçi olan her Batılı ülke bu modelden bir şeyler öğrenebilir, modeli adapte edebilir ve belirli koşullara göre modeli büyütebilir. Doğru yapıldığı takdirde çok sayıda eski yasadışı göçmen kendi ülkelerinde iş yapacak hale gelecektir.
Sayın Pipes (DanielPipes.org, @DanielPipes) Orta Doğu Forumu başkanıdır. © 2017 Daniel Pipes. Tüm hakları saklıdır.
