Pew Vakfı'nın bir yan kuruluşu olan Pew Araştırma Merkezi büyük ölçekte ve nadir görülen bir sıklıkta anket yapma imkanlarına sahip. Merkez, ödeneğini Müslümanların genel olarak İslamcılık, daha spesifik olarak ise terörist gruplar ve geçen on yıldaki intihar eylemleri ile ilgili düşüncelerini izlemek için kullandı. Merkezin 1 Temmuz'da yayınladığı ve 10 Nisan-25 Mayıs 2014 tarihleri arasında 14 ülkede 14,244 katılımcı ile gerçekleştirdiği "Concerns About Islamic Extremism on the Rise in Middle East (Orta Doğu'da Yükselişte Olan Aşırı İslam ile İlgili Endişeler)" isimli araştırma oldukça ilgi çekici sonuçlar barındırıyor. Pew bulguları şu şekilde özetliyor.
İç savaştan intihar bombalarına kadar, medyada yoğun yer tutan şiddet gösterileri Orta Doğu, Afrika ve Güney Asya'nın başına bela olurken aşırı İslamcılık konusunda duyulan endişe hatırı sayılı Müslüman nüfusa sahip ülkeler arasında oldukça yüksek. ... Orta Doğu'da bu endişe giderek büyüyor. Lübnanlılar, Tunuslular, Mısırlılar, Ürdünlüler ve Türkler radikal tehditleden bir yıl öncesine nazaran çok daha fazla endişeliler. Aynı zamanda, bu ülkelerin vatandaşları El Kaide, Hamas ve Hizbullah gibi iyi bilinen radikal gruplar hakkında da çok olumsuz düşünüyorlar.
Benim incelememe göre, Pew araştırması iki önemli noktaya değinmekte ve ufak tefek diğer konularda da bazı fikirler sunmakta:
(1) Müslümanlar İslamcılığı tanıdıkça daha da şiddetle reddediyorlar. Farklı zamanlarda yapılan anket sonuçları karşılaştırıldığında bu durumun giderek daha hakim olduğu görülüyor. Son on yılda İslamcılık dalga dalga ilerledikçe, Müslümanların İslamcılığa olan destekleri genel olarak azalmış durumda, özellikle geçen yıl dramatik bir azalış görülüyor.
"Orta Doğu'da Radikalizm ile İlgili Giderek Artan Endişe" konulu 1. grafik 2013-2014 arasındaki bir yıl içinde İslamcılık karşıtı duygularda ortalama yüzde 9.4 bir artış gösteriyor.
Lübnan'ı hariç tutan dışa düşen "Orta Doğu'da Hizbullah Hakkındaki Olumsuz Düşünceler Yükselişte, Lübnan'da Sabit" konulu 2. grafiğe göre 2007'den beri gözlemlenen dört ülkede Hizbullah ile ilgili duyulan hoşnutsuzlukta ortalama yüzde 34 bir artış var.
"Filistinlilerin Hamas ile İlgili Görüşlerinde Düşüş" konulu 3. grafik, 2007'den günümüze neredeyse bu düşüncelerde tam bir tersine dönme gösteriyor, yüzde 62 destekleyen yüzde 33 desteklemeyen var iken şimdi bu oran yüzde 35 destekleyen ve yüzde 53 desteklemeyen.
"Zaman İçinde İntihar Bombalarına Destek Seviyeleri" konulu 4. grafik bu iğrenç taktiğe verilen destekte düzensiz ama net bir düşüş gösteriyor.
Açıklama: Konu ister genel olarak İslamcılık veya Hizbullah, Hamas ya da intihar bombaları olsun, bu konuda Müslümanların desteği. ilk kez bir sene önce sunduğum İslamcılık zirveye ulaştı, şimdi düşüşte tezimi doğrulayarak, önemli ölçüde azaldı.
(2) Batı Şeria, Gazze ve İsrail Araplarının içindeki üç farklı Filistinli nüfus pek çok bakımdan farklılar:
Ankete dahil olmuş bütün Müslüman grupların içinde El Kaide hakkında en olumlu görüşe sahip olanlar yüzde 26 ile Batı Şeria ve Gazze halklarıdır; Pew'in sunduğu eksik veriden çıkarım yapıldığında İsrailli Arapların sadece yüzde 6sının El Kaide'yi desteklediği görülmektedir ki, bu önemli bir farktır.
Benzer bir şekilde, Filistinliler Orta Doğu'daki diğer gruplardan çok daha yüksek oranlarda intihar bombalarını desteklemektedir, Gazze halkının desteği şaşırtıcı bir şekilde Batı Şeria halkından (yüzde 36) çok daha yüksek bir oranda (yüzde 62). İsrailli Araplar bu tür taktiklere çok daha düşük oranlarda (yüzde 16) destek vermektedirler.
Batı Şeria ve Gazze Hamas'ı eşit derecede desteklemektedir; ama Hamas'ın iktidarını ilk elden deneyimleyen Gazze halkının örgüte yaklaşımı çok daha olumsuz bir yönde. Genelde İslamcılık hakkında sorgulandıklarında Gazze halkının görüşleri (yüzde 79) Batı Şeria halkından (yüzde 57) çok daha olumsuzdur.
Açıklama: Pew anketi Filistinlilerin dünyanın değilse bile Orta Doğu'nun en radikalleşmiş halkı olduğunu, her şeyden bir anda vazgeçip herhangi çılgın bir olasılığı deneyeceklerini kanıtlamaktadır. Geçtiğimiz yüzyılda her şeyi denediler; Suriye milliyetçiliği siyaseti, Arap Birliği siyaseti, Filistin milliyetçiliği ya da İslamcılık. Bir sonrasında neyin geleceğini düşünmek bile insanı ürpertiyor. Buna rağmen, İsrailli Araplar İsrailli olmayan Araplardan önemli ölçüde farklılık göstermektedirler.
Diğer ufak tefek açıklayıcı bilgiler:
Boko Haram'ın Nijerya'da ısrarla Müslümanları hedeflemesi İslamcılık ile ilgili yüksek düzeyde endişeyi ifade etme konusunda Müslümanların bu ülkedeki Hristiyanları sayıca geçmesi (69'a 76) gibi alışılmışın dışında bir bulguya neden olmakta.
Hatta daha anormal olan, Sünni Müslümanlar (yüzde 9) ile karşılaştırıldığında Lübnan'da yaşayan Hristiyanların yüzde 31'i Hizbullah hakkında olumlu görüş belirtmekte. (Şii Müslümanlar yüzde 86 gibi ezici bir oranla Hizbullah'ı desteklemektedirler.)
Açıklama: Gelecekte olacakların habercisi olabilecek bir nokta, Müslümanlar bazen Hristiyanlardan çok daha fazla İslamcılık karşıtılar.
Son olarak, sadece birkaç anket her şeyde yüzde 100 görüş birliği bulabilir, ancak Yahudi İsrailliler oy birliği ile Hizbullah ve Hamas'a karşı çıkmaktadırlar. Hatta bir araştırma örneklemi Yahudi İsraillileri bilen herkese sürpriz olacak şekilde her konuda tam bir fikir birliğini ortaya koymaktadır. (14 Temmuz 2014)
