Donald Trump'ın Kolombiya'nın aşırı solcu lideri Gustavo Petro'yu çok yüksek gümrük vergileri tehdidi karşısında geri adım atmaya zorlaması, Joe Biden'ın dört yıllık yaşlı pasifliğinden sonra hoş bir değişiklik oldu. Ancak Trump'ın Kanada ve Meksika'yı da kapsayacak şekilde ayrım gözetmeksizin gümrük vergileri getirme tehdidinin dış politikada vahim sonuçları olacaktır. Yakın müttefikler aralarına mesafe koyacak ve ticaret ortakları başka pazarlara kaçacaktır.
Trump'ın Mısır ve Ürdün'e yönelik son tehditlerini düşünün. Kronoloji şöyle:
- 26 Ocak 2025: Trump Gazzelilerin Gazze'yi terk etmesi fikrini destekledi: "Bir buçuk milyon insandan bahsediyorsunuz ve biz orayı tamamıyla temizliyoruz. Bazı Arap ülkeleriyle birlikte çalışmayı ve farklı bir yerde, belki de barış içinde yaşayabilecekleri konutlar inşa etmeyi tercih ederim."
- 28 Ocak 2025: Trump, Gazzelilerin gideceği ülkeler olarak Mısır ve Ürdün'ü belirledi.
- 30 Ocak 2025: Trump bir muhabirin gümrük vergilerini devreye sokmayı planlayıp planlamadığı sorusuna şu yanıtı verdi: "Bunu yapacaklar... Biz onlar için çok şey yapıyoruz ve onlar da yapacaklar."
Bu hazırlıksız sözlerin açık sonuçları var. Birincisi, İsrail'in Gazzelilerin gönüllü olarak ayrılması yönündeki tartışmalarının aksine, Trump onların göçünü zorunlu olarak görüyor. İkincisi, Gazzelileri kabul etmeyi kabul etmediği takdirde iki hükümete ekonomik cezalar uygulamayı planlıyor. Bunlar gümrük vergileri, yardımların kesilmesi, askeri satışların durdurulması, yaptırımlar, boykotlar ve daha fazlasını içerebilir.
Trump'ın yorumları öfkeye de yol açtı. Mısır, Ürdün, Suudi Arabistan ve Katar dışişleri bakanları ile Filistin Yönetimi ve Arap Birliği yetkilileri, Filistinlilerin Gazze'den nakledilmesini "her koşul ve gerekçe altında" reddetti. İster "yerleşim, sınır dışı etme, ev yıkma, ilhak, yerinden etme yoluyla topraklarının insansızlaştırılması, isterse teşvik edilmiş transfer veya Filistinlilerin topraklarından sökülmesi" olsun, Filistinlilerin "devredilemez haklarının ihlal edilmesini" reddettiler.
Trump'ın adını vermeden, onunki gibi planların "bölgenin istikrarını tehdit ettiği, çatışmayı genişletme riski taşıdığı ve halklar arasında barış ve bir arada yaşama umutlarını baltaladığı" uyarısında bulundular. Mısır Cumhurbaşkanı Abdül Fatah el-Sisi de "Filistinlilerin yerlerinden edilmesine... Mısır'ın ulusal güvenliği üzerindeki etkisi nedeniyle asla müsamaha gösterilemeyeceğini ve izin verilemeyeceğini" sözlerine ekledi. Ürdün Dışişleri Bakanı Ayman Safadi de bu duyguları yineledi: "Yerinden edilmeyi reddetmemiz değişmeyecek olan kararlı bir tutumdur. Ürdün Ürdünlüler içindir, Filistin de Filistinliler içindir."
Elbette Hamas bu fikirleri "gerçeklikten kopuk" ve "bütünüyle reddedilmiş" olarak kınadı ancak Gazze'deki uzun baskı deneyimleri ve bölgenin mevcut yıkımı göz önüne alındığında Gazzelilerin bireysel tepkileri daha olumlu olabilir. Yine de haberdeki önyargılar göz ardı edilse bile, yabancı bir ülkeye zorla göç ettirmenin ancak sınırlı bir çekiciliği olabilir.
Çiçek ihracatçısı Kolombiya'yı Sevgililer Günü'nden iki hafta önce sınır dışı edilenleri kabul etmesi için gümrük vergileriyle tehdit etmek başka bir şeydir. Mısır ya da Ürdün'ü Gazzelilerin kitlesel akınını kabul etmeye ikna etmek başka. Bu ülkelerin hükümetleri Trump ile sonuna kadar mücadele edecektir. Sisi'nin "Mısır'ın ulusal güvenliği üzerindeki etkisi" hakkında söylediklerine dikkat edin; şifreli bir dille Trump'a boyun eğmenin kendi sonunu getirebileceğini belirtiyor. Zaten sallantıda olan bir diktatörün ihtiyacı olan son şey yeni ve radikalleşmiş bir nüfus. Aynı şey Filistinli aşırılıklardan on yıllardır mustarip olan Ürdün için de geçerli. Küçük Gazze yeterince sorunlu; bir de bunun iki büyük ülkeye yayıldığını düşünün.
Zor durumda kalırlarsa Mısır ve Ürdün, ABD hükümetinin finansmanını Suudi Arabistan ve Körfez ülkelerinin desteğiyle değiştirecektir. Oybirliğine yakın bir diplomatik destek kazanacaklardır. ABD'den uzaklaşıp Çin'e yöneleceklerdir.
Liderinin dış politikasını, faktörleri dikkatli bir şekilde değerlendirmeden kendiliğinden belirlediği ülkenin vay haline. Gelişigüzel bir şekilde herkesi ekonomik zararla tehdit etmek Amerika'nın dünyadaki konumunu zayıflatacaktır. Trump gümrük vergilerini ABD dış politikasının temel dayanağı olarak görmeye devam ederse Amerikalılar ve müttefikleri çok şey kaybedecektir.
Bay Pipes (DanielPipes.org, @DanielPipes) Orta Doğu Forumu'nun başkanı ve yakın zamanda yayınlanan Israel Victory: How Sionists Win Acceptance and Palestinians Get Liberated (Wicked Son) adlı kitabın yazarıdır.
