Solcu yazar ve editör Adam Shatz "Orta Doğu öngörü mezarlığıdır" diyor. Bunun nedeni kısmen Orta Doğu'nun çok istikrarsız bir bölge olması (2014'de hiç kimse 11 yüzyıldan sonra halifelik yönetiminin yeniden canlanacağını hayal etmemiştir) ve ahlaksızlığı (Türkiye'nin Cumhurbaşkanı Erdoğan ihtiyacı olmayan anayasal değişiklikleri kazanmak için Kürtlere karşı neredeyse bir iç savaş başlattı.)
Öngörüler kısmen de sahadaki uzmanların genel olarak yetersiz kalmasından kaynaklanıyor. Uzmanlar sıklıkla aşikar olanı görme konusunda sağduyuya sahip değiller. Söz konusu duruma bir örnek olarak; 2000 yılında Beşar Esad'ın Suriye'nin cumhurbaşkanlığını elde etmesiyle ilgili toplu bir bilinç kaybı.
Suriyeli bazı politika analistleri 34 yaşındaki göz doktorunun otuz yıl boyunca hüküm süren babasından miras aldığı "yalnız ve baskıcı istikrarı" yönetme yeteneği konusundaki şüphelerini belirtiyorlar. Aynı analistler "Suriye toplumu içindeki derin gerilimler ... uzun zamandır iktidarda olan diktatörün ölümünden sonra patlayabilir" önerisinde bulunuyorlar.
Ancak gözlemcilerin çoğu genç Esad'da gizli bir insancıl olmasa da makul bir adamın varlığını seziyorlar. San Antonio'daki Trinity Üniversitesi'nin Ewing Halsell Orta Doğu Tarihi Profesörü unvanına sahip olmakla övünen bir akademisyen David W. Lesch bu belirli grubun lideridir. Lesch genç devlet adamı ile arkadaş olarak yayıncısının dediği gibi, "Suriye devlet başkanına, çevresine ve ailesine benzersiz ve olağanüstü bir erişim hakkına sahip olmanın" keyfini çıkardı.
Uzun saatler boyunca süren bu görüşmeler, 2005 yılında basılan The New Lion of Damascus: Bashar al-Asad and Modern Syria (Yale Üniversitesi Yayınları) / Yeni Şam Arslan: Beşar Esad ve Modern Suriye isimli kitaba diğer meslektaşlarından övgü yağmasına neden oldu: Hebrew Üniversitesi'nden Moshe Ma'oz kitabı "oldukça bilgilendirici ve akıllıca" buldu. Appalachian Eyalet Üniversitesi'nden Curtis Ryan kitabın "manidar" olduğunu söyledi. UCLA'dan James L. Gelvin kitabı "olağanüstü derecede okunabilir ve doğru zamanı çıkarıldı" diyerek övdü. Washington'un önemli bir düşünce kuruluşu kitaptaki bulgularla ilgili olarak bir tartışma düzenledi.
Ancak, yarısı Esad'ın bölgenin modern zamanlardaki en öldürücü iç savaşındaki canavarca acımasızlığı ile tüketilerek geçen bir düzine yıl Lesch'in çalışmasında ölçülenden çok farklı bakış açıları sağlıyor.
Esad 2011 Mart'ında rejimine karşı başlayan barışçıl gösterilere reformlarla değil saldırgan bir güçle yanıt verdi. Savaş öncesi 21 milyon olan nüfusun yaklaşık 450.000'i öldü. Esad'ın kişisel barbarlığı başından beri bu çatışmanın kilit noktası oldu; göklerdeki kontrolünü istismar eden kolluk kuvvetleri savaşın yarattığı felaketlerin tahmini yüzde 90'ını gerçekleştirdi.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği'ne göre 5 milyondan daha fazla Suriyeli yerinden yurdundan oldu ve 6.3 milyonu ülkeden kaçarak Ürdün, Lübnan, Türkiye, Yunanistan, Macaristan, Almanya ve İsveç gibi tamamıyla farklı ülkelerde krizlere neden oldu.
Bu dehşete düşürücü sicilin ışığında Lesch'in raporunun pek çok pasajı aşırı derecede saflık ve zayıf bir muhakeme içeriyor. Lesch "merhametli", "ilkeli", "mütevazi", "masum", ve "ahlaken sağlam" gibi terimler kullanarak Sayın Esad'ı kabaca sanki üniversitede meslektaşıymış gibi değerlendiriyor. Esad'ı "cazip bir samimiyeti" ve "ülkesinin geleceği için bir vizyonu" olan "büyük dürüstlükte bir şahıs" olarak nitelendiriyor. Esad ile birebir tanışanlar bize "kibarlığı, mütevaziliği ve sadeliğine" vurulduklarını anlatıyorlar. Geriye baktıklarında "babasıyla özdeşleşen ... canice davranış biçimi ... Beşar'ın karakteri değil" diyorlar.
Özelde de Esad ile bir örnek: "Çocukların bezlerini değiştiriyor, ağlayan bir çocuğu gece yarısı kalkıp sakinleştiriyor. ... [Oğlunun] hayatının ilk yılı boyunca Beşar bir kes bile oğlunun günlük banyosunu kaçırmadı."
Batılılar için Esad kültürel olarak klas biri: "Phil Collins'in müziği kadar Kenny G, Vangelis, Yanni, bazı klasik eserler ve 1970'lerin Arap müziğinden de hoşlanıyor. Beatles, Supertramp ve Eagles da dahil olmak üzere klasik rock'ı çok seviyor ve Electrick Light Orchestra'nın tüm albümlerine elinde bulunduruyor."
Eşi Esma'ya gelince, "Kocasının çocukları ve torunları için Suriye'yi daha iyi bir yer haline getirmek için elinden gelen her şeyi yapma tutkusunu paylaşıyor."
Hakkını vermek gerekirse, Lesch "rejimin potansiyel bir iç savaşa neden olacak istikrarsızlığı" ile bir çöküş olasılığını da görüyor ama bu senaryoyu reddediyor çünkü, "Suriye içindeki rejim muhalifleri ... bölünmüş durumda ve nispeten zayıflar."
Ne kadar şaşırtıcı ki, akademik utancın bir anıtı olan Yeni Arslan'ın baskısı tükenmiş ve Yale Üniversitesi'nin web sitesinden de kaybolmuş durumda. Daha da şaşırtıcı olan Yale Üniversitesi 2012 yılında Lesch'ın talihsiz bir isme sahip bir diğer baş yapıtını yayınladı: Syria: The Fall of the House of Assad/Suriye: Esad'ın Düşüşü."
Sayın Pipes (DanielPipes.org, @DanielPipes) Orta Doğu Forumu'nun başkanıdır. © 2017 Daniel Pipes. Tüm hakları saklıdır.
