Philadelphia Uluslararası Havaalanı (PHL) yoğun bir şekilde tanıtımı yapılan "Sükût Odasını" 2018 yılının ağustos ayında açtı. 365/24/7 gün erişilebilir olan oda telaşlı bir seyahat merkezine mükemmel bir ek oldu. Ancak aynı zamanda endişe verici bir sorun sunuyor:
İki bölümlü 29 metrekarelik alan güvenlik kontrollerinden sonra D ve E terminalleri arasında yer alıyor. PHL basın açıklaması odadan "tüm yolcuların dünya görüşlerinden, kültürlerinden ve dini bağlantılarından bağımsız olarak kullanabileceği sessiz bir yer" olarak bahsediyor. Burada nasıl bir yanlış olabilir ki?
Okullarda, hastanelerde, havaalanı güvenliklerinde ortaya çıkan sorunla ve daha geniş anlamıyla: İslam ayrıcalıklı bir statünün keyfini çıkarmakta. Sükût Odası İslam'ı dört şekilde ayrıcalıklı kılıyor:
İlki, beş farklı dilde ilan edilen odanın adı bir sorun teşkil ediyor:
- Sükût Odası (İngilizce)
- Meditasyon Odası (İspanyolca)
- Sükût Odası (İbranice)
- Dua Odası (Arapça)
- Dingin Düşünce (Çince)
Arapça konuşanlar için namaz odası anlamına gelen ismi (ghurfat as-salat, غرفة الصلاة,) odayı havaalanının görünürdeki "sükût edilen yer" statüsünden Arapça isminin kastettiği sadece Müslümanların namaz kılması için düzenlenen dini bir yere dönüştürüyor; hiçbir Hıristiyan namaz odası denen bir odada dua etmez. İnce bir politik söylem taşıyan tabela Arapça konuşanlara PHL'deki İslami dua yerini gösteriyor.
İkincisi, oda bazıları resmi görünümlü işaretlere sahip pek çok İslami eşya içeriyor (örneğin, "PHL Havaalanı" işaretli seccadeler.)
Üçüncüsü, oda özel olarak inşa edilmiş İslami bazı imkanlar içeriyor. Başlangıç olarak, havaalanı "Sükût Odası duadan önce temizlenmesi gereken yolcular için bir şadırvan içerir" diye bilgilendiriyor. Odanın tasarımcıları Taheri Mimarlık'tan Roya Taheri ve Massoud Mohadjeri "Şadırvanın esasta Müslüman kullanıcıların namazdan önce abdest almaları için sağlandığını" açıkça belirtiyorlar.
Ayrıca Taheri Mimarlık "Şadırvan yolcuyu kıbleye (Müslümanların namaz kılarken yüzlerini döndüğü Mekke'nin yönü) dönük küçük bir halının yerleştirildiği küçük bir dua köşesine yönlendiriyor" olduğunu söylüyor. Ve son olarak tavanda Mekke'nin yönünü işaret eden yeşil bir ok var.
Dördüncüsü, sandalye ve sıraların olmadığı boş odadaki duvar boyunca yer alan banklar odayı çoğunlukla Müslümanların ibadeti için uygun kılıyor.
İslam'ı diğer dinlerden daha ayrıcalıklı kılan Sükût Odası ABD havaalanlarında var olan kalıba uyuyor. Kansas City ve Indianapolis havaalanlarında şadırvanlar mevcut. Minneapolis-St. Paul havaalanı alkol taşıyan yolcuları taşımak istemeyen Müslüman şoförlere yardımcı olmak için taksilerin üzerini farklı renk ışıklar donatan özenli bir şekilde proje (ancak iptal edilen) hazırladı.
Ancak bu kalıp hatalı. Philadelphia şehrinin tamamıyla sahip olduğu bir birim olan PHL gibi devlet tesisleri Amerikan Müslümanlarının diğer vatandaşlarla (ve yolcular) aynı haklara ve görevlere sahip olduğu ve özel haklara sahip olmadıkları ilkesine bağlı kalmalıdır. Bu devlet kurumlarının dini kullanımlar için bir alan sağlayabileceği (ibadet odaları, şadırvanlar gibi) ama bu alanları inşa etmek ya da bakımlarını yapmak için vergi mükelleflerinin parasını kullanamayacağı anlamına geliyor.
Bu düşünceden yola çıkarak, PHL'den Sükût Odasını gerçekten ekümenik hale getirmek için dört değişiklik yapmasını istedim.
- Odanın Arapça ismini değiştirin ya da tamamen kaldırın.
- Sükût Odasında bulunan dini hediyelerin kesinlikle özel ve resmi olmadığını açıklığa kavuşturan bir tabela ekleyin.
- Tercihen yalnızca İslami olan imkanları (şadırvan, halı, kıble) ortadan kaldırarak; eğer olmazsa en azından İslami olmayan imkanlar (Hıristiyan hacı, Yahudi doğu duvarı, Hindu yoga minderi, Budist dua tesbihi) ekleyerek dini eşitlik yaratın.
- Bölümlerden birine sandalyeler yerleştirin.
Dokuz ay süren tartışmalardan sonra, havaalanı CEO'su Rochelle Cameron 1 (tabelalardaki tek dil İngilizce olacak) ve 2 numaralı (havaalanı ile hediyeler arasına mesafe koyan bir tabela eklenecek) değişiklikleri kabul etti. PHL değişiklikleri kısmen kabul etti; 3 numaralı (kıblenin kaldırılması), ve kısmen de reddetti; ("biz şadırvanın bir inanca diğerlerine göre destek veren bir dini sembol olduğunu kabul etmiyoruz" ve ek halı "herhangi bir belirgin dini sembol taşımıyor.") Cameron 4 numaralı talebi (sandalye eklenmeyecek) reddetti.
Bu olumlu yanıtı için PHL'ye teşekkür ediyorum ama gerekli değişiklikleri tamamlamalarını istiyorum. Geriye kalan üç özellik ABD Anayasasının hükümetin "din kurmasını" yasaklayan Birinci Değişikliği ile çelişmektedir.: Philadelphia şehri şadırvan ve halı sağlamamalı ve Sükût Odasını sandalyelerden mahrum bırakmamalıdır.
PHL'nin Sükût Odası küçük bir sorun ama bu ırkçılık karşıtı anın bize hatırlattığı üzere, sosyal adalet yavaş yavaş sağlanır.
Bay Pipes (DanielPipes.org, @DanielPipes) Orta Doğu Forumu'nun başkanıdır. © 2020 Daniel Pipes. Tüm hakları saklıdır.
