1979'dan beri İslamcı bir hükümetin yönettiği İran'da dini açıdan şaşırtıcı bir şey oluyor. Hıristiyanlık büyüyor. Etkileri potansiyel olarak derin.
Bazı tanıklıkları ele alalım: Elam Papazlığından David Yeghnazar 2018 yılında "İranlılar Hıristiyanlığın esaslarına en açık insanlar haline geldiler" diye belirtti. 2018 yılında kurulan Christian Broadcast Network [Hıristiyan Yayın Kurumu] da "Hıristiyanlık İran İslam Cumhuriyeti'nde diğer tüm ülkelerden daha hızlı büyüyor" ifadesini kullandı. John Hopkins Üniversitesi'nden Shay Khatiri geçtiğimiz yıl İran hakkında "Hıristiyanlık en hızlı büyüyen din iken, İslam en hızlı küçülen dil" diye yazmıştı.
Bu eğilim teokratik rejim tarafından dayatılan aşırı İslam biçiminden kaynaklamaktadır. Bir İran kilisesi lideri 2019'da şöyle açıkladı: "Size İslam'ın öldüğünü söylesem? İran'daki camilerin boş olduğunu söylesem? İran'da kimsenin İslam'ı takip etmediğini söylesem? ... Ya da size İsa için en iyi evanjelist [İslam Cumhuriyeti'nin kurucusu] Ayetullah Humeyni idi desem?" Eskiden İranlı bir Müslüman olan bir evanjelist papaz aynı fikre daha 2008 yılında sahipti: "Hıristiyan inancına dönmekten daha fazlası olan bir şeyle karşı karşıyayız. Bu İslam'dan toplu bir hicret."
Gizli saklı bir fenomen olarak bazen Müslüman Geçmişli İnananlar (MBB) olarak adlandırılan uygulama din adamlarından ve kilise binalarından yoksun ama bunun yerine kendi kendine başlayan müritlerden ve dört-beş üyeli ya sessizce şarkı söylenen ya da hiç söylenmeyen küçük ev kiliselerinden ve İran'ı yöneten mollaların aksine liderliği çoğunlukla kadınlardan oluşuyor.
Hükümetle bir başka karşıtlık İranlı MBB'ler hararetli bir biçimde İsrail yanlısı olma eğiliminde olması. Bir belgesele göre onlar, "Yahudi halkında karşı ateşli bir sevgiyle Yahudi Mesih'e diz çöküyorlar." Din değiştiren biri "Yahudilere âşık oluyoruz" diyor. Din değiştirenler İran'da rejimin İsrail'e yönelik tehditlerine karşı koymak için bir "direniş kilisesi" inşa etmek ümidini bile dile getirdiler.
İran ev kilisesi hareketinin gizli doğası göz önüne alındığında büyüklüğüne ilişkin tahminler ister istemez belirsiz. Open Doors [Açık Kapılar] 2013'de 370,000 ve 2020'de 720,000 MBB'i buldu. Duane Alexander Miller bu sayıyı yaklaşık 500,000 Hormoz Shariat en azından 1,000,000 ve GAMAAN [İran'daki davranış biçimlerini analiz eden ve ölçen bir grup] bundan da fazla olarak görüyor.
Mollalar genellikle bu duruma Hıristiyan misyonerlerin ve İncil vaazlarının yasaklanmasını içeren öngörülebilir baskıyla karşılık verdiler. 2012'de ABD Dışişleri Bakanlığı, "Hükümet yetkilileri sık-sık Hıristiyan İncillerine ek koydular ve İncil basan yayınevlerine ... operasyonlarını durdurmaları için baskı yaptılar" dedi. Ayrıca, Hıristiyanlar "kiliselerinin dışına güvenlik kameraları yerleştirildiğini bildirdiler."
İranlı yetkililer MBB'leri rutin olarak tutuklamakta ve genellikle uzun süreler boyunca hapse atmakta; örneğin, Birleşmiş Milletler 2013 yılında, önceki üç yıl içinde çoğunlukla güvenlikle ilgili belirsiz suçlardan tutuklanan "300'den fazla Hıristiyan" olduğunu bildirdi. Bir soruşturma "bu tutuklananların yoğun ve genellikle taciz içeren sorgulamalara maruz kaldığını" ortaya koydu.
Cezalar da şiddetli olabiliyor: Örneğin 1990'da Rahip Hossein Soodmand dinden dönme nedeniyle idam edildi. 2008'de hükümet, Müslüman bir anne-babadan doğan ve başka bir inanca geçen herkese ölüm cezası uygulayan bir yasa çıkardı. Gerçekten de Khatiri'nin bildirdiği üzere "Daha fazla İranlı din değiştirdikçe durumları daha da kötüleşiyor."
2018'deki bir polis sorgulaması sırasında din değiştiren bir İranlıya "Ülkede sorunlar yaratıyorsunuz" dendiği bildirildi. Bu ruhla, 2019 yılında İran İstihbarat Bakanı Mahmoud Alavi bakanlığının Hıristiyanlığı kabul etme konusundaki araştırmalarından, sandviç satıcıları gibi sıradan insanların gerekçelerini açıklama sorgulamalarından ve "Hıristiyanlığın savunucularına karşı koyma" çabalarından bahsetti. İran'ın önde gelen İslami ilahiyat fakültesi Hıristiyanlığa karşı içerdeki mücadeleyi en önemli önceliklerinden biri olarak görüyor ve bildirdiğine göre, eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmetinejad bir kere "ülkede Hıristiyanlığı durdurma" sözü verdi. Dini lider Ali Hamaney ev kiliselerini "Siyonistler ve diğer düşmanlar" olmakla suçluyor.
Gerçekten de Lela Gilbert ve Arielle Del Turco rejimin Hıristiyanlığı İslam Cumhuriyeti'ne "varoluşsal bir tehdit" olarak gördüğünü savunmaktalar. ("Farsça konuşan ülkelerde yaşayan Müslümanlarla ilgilenen") Nejat TV'nin İran doğumlu kurucusu Reza Safa The Coming Fall of Islam in Iran/İran'da İslam'ın Yaklaşan Düşüşü isimli kitabında öyle olması gerektiğini belirtiyor. Hıristiyanları İran'ı Hıristiyan bir ruhla "düzenlenen başka bir devrimin eşiğine" getiren "Tanrı'nın bir ordusu" olarak görüyor.
Bu analiz kısmen de olsa doğruysa, sonuçları çok büyüktür. Humeyni rejiminin çöküşü sadece Orta Doğu'daki güç dengesini temelden değiştirmekle kalmayacak, aynı zamanda İranlı devrimcilerin 1978-79'da ileri sürdüğü İslamcı dalgayı da sona erdirecek ve büyük ölçüde İran'da başlayan habis tarihsel döngüyü sona erdirecektir.
Bay Pipes (DanielPipes.org, @DanielPipes) Orta Doğu Forumu'nun başkanıdır. © 2021 Daniel Pipes. Tüm hakları saklıdır.
