5 OCAK’TAN ITIBAREN VE DORT GUN SUREYLE, DOGU AKDENIZ’DE, SON DERECE ONEMSIZ BIR ORTAK ASKERI TATBIKAT YAPILACAKTIR. TURKIYE VE ISRAIL’DEN IKISER, ABD’DEN DE BIR GEMI ILE, BIRKAC HELIKOPTER VE UCAK, YAPILAN RESMI BIR ACIKLAMADA BELIRTILDIGINE GORE, “AKDENIZ’IN ULUSLARARASI SULARINDA BATMAKTA OLAN BIR BALIKCI TEKNESINDEN S.O.S. SINYALLERININ ALINMASINDAN SONRA, HAYATTA KALANLARI ARAMA VE KURTARMAYA CALISACAKLARDIR.” BU GIRISIMIN AMACI, EN AZ KULLANDIGI MALZEME KADAR MUTEVAZIDIR. AMERIKALILAR TARAFINDAN YAPILAN BIR ACIKLAMAYA GORE, “BIRBIRLERININ IMKAN VE KABILIYETLERINE ALISARAK VE BIRARADA CALISARAK, MUNTAZAMAN AKDENIZ’DE FAALIYET GOSTEREN UC DENIZ KUVVETINDEN UNSURLAR, DAHA TESIRLI SEKILDE KARSILIK GOSTERME OZELLIGINE SAHIP OLACAKLARDIR.” BOYUTUNUN SON DERECE KUCUK VE AMACININ DA ZARARSIZ OLMASINA RAGMEN, BU TATBIKAT, GUNEYDOGU AVRUPA’DAN GUNEYDOGU ASYA’YA KADAR BIRCOK HUKUMETTE COK FAZLA HUSUMET YARATMAKTADIR. URETILEN FESAT TEORILERIN AGIRLIGI ALTINDA EZILEN BU HUKUMETLER, UC ULKE ARASINDAKI ASKERI ISBIRLIGINI, KENDILERINE KARSI YAPILACAK TOPYEKUN BIR SALDIRININ ON HABERCISI OLARAK GORMEKTEDIRLER. SURIYE’DEKI BIR DEVLET GAZETESI, ORNEGIN, TATBIKATIN ESAS AMACININ “UYDU YOLUYLA KOMSU ULKELER UZERINDE CASUSLUK YAPMAK” OLDUGUNDA ISRAR ETMEKTEDIR. BU NOKTA ACIKCA SACMA OLMAKLA BIRLIKTE, ORTAK TATBIKAT, GERCEKTE, ORTA DOGU’NUN STRATEJIK HARITASINI DEGISTIREBILECEK, O BOLGEDEKI BATILI ITTIFAKLARI YENIDEN SEKILLENDIREBILECEK VE HATTA ISRAIL’IN STRATEJIK BAKIMDAN TECRIT EDILMISLIGINI SONA ERDIREBILECEK BIR POTANSIYELE SAHIP OLABILECEK SEKILDE, TURKIYE VE ISRAIL ARASINDA OLUSACAK VE GUCLENEREK DEVAM EDEBILECEK BIR ILISKININ BASLADIGINI VURGULAMAKTADIR.
TURKIYE VE ISRAIL ARASINDAKI ILISKILER MART 1949’A KADAR UZANMAKTADIR, ANCAK ILISKILERIN ESAS IVME KAZANMASI 1993 YAZI’NDAKI OSLO SURECI ILE BASLAMISTIR. ANKARA, BUNA KARSILIK OLARAK, BUNDAN SONRAKI UC YIL ICINDE ISRAIL’LE 13 KUCUK ANLASMA IMZALAMISTIR. FAKAT DAHA SONRA, TEMMUZ 1996’DA FILIZ ACAN BU ILISKIYE GORUNUSTE OLUMCUL OLAN BIR DARBE INDIRILDI: ISRAIL’E ASAGI YUKARI IRAN’DAKI LIDERLER GOZUYLE BAKAN VE KOKTENDINCI BIR MUSLUMAN OLAN NECMETTIN ERBAKAN, TURKIYE’YE BASBAKAN OLDU. EGER TURKIYE DIGER ORTA DOGU ULKELERI GIBI OLMUS OLSAYDI, ERBAKAN, HIC KUSKUSUZ, TURKIYE’NIN ISRAIL’LE YAPMIS OLDUGU ANLASMALARI FESHETME KONUSUNDA HALKA VERDIGI SOZLERI YERINE GETIRECEKTI. ANCAK, TURKIYE FARKLIDIR. TURKIYE CUMHURIYETI’NIN KURUCUSU KEMAL ATATURK’UN LAIKLIK MIRASI VE ATATURK’UN LAIKLIK MESALESINI TASIYAN SILAHLI KUVVETLER, BELKI DE TURKIYE’YI DIGERLERINDEN AYIRAN EN BUYUK OZELLIKTIR. ERBAKAN, TEMMUZ 1996’DA ISBASINA GELINCE, TURK ORDUSU, KOKTENDINCILERLE AYRI DUSTUGU TEMEL KONULARDAN BIRININ DE ISRAIL OLDUGUNA KARAR VERDI. ERBAKAN’IN GOREVE GELMESINDEN SADECE BIRKAC HAFTA SONRA, ASKERI ILISKILERIN YENIDEN BASLAMASIYLA VE HATTA ARTMASIYLA, ISRAIL’LE BAGLARIN GELISTIRMESI KONUSUNDA ORDU’NUN USTUN GELECEGI ASIKAR OLDU. COK YOGUN VE UST DUZEY GORUSMELERIN SONUCLARI KAMUOYUNA BILDIRILMEMISTIR, AMA, YAPILAN RESMI ACIKLAMALAR VE BAZI YETKILILERE GORE, VARILAN ANLASMALAR, MEVCUT SILAHLARIN MODERNIZE EDILMESINI (KI, BUNLARDAN BIRI 632.5 MILYON DOLAR DEGERINDEDIR), ARAC-GEREC SATIN ALINMASINI, SILAHLARIN ORTAK URETIMINI, PERSONEL EGITIMINI VE ISTIHBARAT PAYLASIMINI ONGORMEKTEDIR. TURK-ISRAIL ILISKILERININ AYRICA TICARET, SU VE DIN GIBI DIGER BOYUTLARI DA VARDIR.
ARADAN BUNCA YIL GECTIKTEN SONRA, ILISKILERIN BOYLESINE BIRDENBIRE GELISMESI NASIL IZAH EDILEBILIR? ISRAIL TARAFINDA BIR DEGISIKLIK YOKTUR: KUDUS, ETRAFINDAKI ARAPCA KONUSAN KOMSULARININ HUSUMET CEMBERINI YARMAK ICIN HER ZAMAN TURKIYE ILE DAHA IYI ILISKILER ARAYISI ICINDE OLMUSTUR. ANCAK TURKLER, NEDEN BUTUN MUSLUMAN DUNYASINI ETKISI ALTINA ALMIS BIR AKIMDAN UZAK DURARAK ISRAIL’LE BU DERECE SIKI BIR BAG KURULMASINI ISTEMEKTEDIRLER? BU SORUNUN CEVABI, UZUN VE DOSTANE ILISKILER (KI BUNLARDAN EN BILINENI 1492’DE ISPANYA’DAN KOVULAN MUSEVILERIN OSMANLI TOPRAKLARINA SIGINMASIDIR) VE BUGUN TURKIYE ILE ISRAIL ARASINDAKI ORTAK CIKARLARLA COK ALAKALIDIR.
ANKARA’NIN, HER IKISI DE ISRAIL’IN OTEDEN BERI DUSMANI OLAN SURIYE VE IRAK’LA COZULMEMIS TOPRAK SORUNLARI VARDIR. TURKIYE, ISRAIL’LE ISBIRLIGI YAPARAK, BU IKI ULKEYE KARSI DAHA GUCLU OLMAKTADIR. ORNEGIN, SURIYE DEVLET BASKANI HAFIZ ESAD, TURKIYE’YE KARSI DUSMANCA BIR GIRISIM BASLATIRSA, O TAKDIRDE ULKESININ DIGER UCUNDAKI ISRAIL’DEN ENDISE DUYMAK ZORUNDA KALACAKTIR. IRAN’A GELINCE, 1979’DAKI ISLAM DEVRIMINDEN BERI, BU ULKE AYNI ANDA HEM ISRAIL’I YOKETME, HEM DE TURKIYE’DE BIR ISLAM CUMHURIYETI YARATMA YOLLARINI ARAMAKTADIR. SADDAM HUSEYIN ICIN ISE, DUSUNULEBILECEK HER NOKTA GECERLIDIR. TURKIYE VE ISRAIL, ULUSLARARASI ALANDA DA BIRBIRLERINE HER BAKIMDAN UYGUN DUSMEKTEDIRLER. AVRUPA’DAKI INSAN HAKLARI GRUPLARI VE ABD’DEKI RUM VE ERMENI LOBILERINCE ENGELLENEN TURKIYE’NIN, YUKSEK TEKNOLOJI URUNU ASKERI MALZEME ICIN GUVENILIR BIR KAYNAGA IHTIYACI VARDIR. ISRAIL ISE, ASKERI SANAYINI IDAME ETTIREBILMEK ICIN DIS PAZARLARA MUHTACTIR. WASHINGTON’DA HER ZAMAN YABANCILAR OLARAK GORULMUS TURKLERIN ARTIK BAGLANTILARI GUCLU BIR MUTTEFIGI VARDIR. BOLGELERINDE HER ZAMAN DISLANMIS ISRAILLILER ISE ARTIK YANLIZ DEGILLERDIR. HICBIR ZAMAN TAM ANLAMIYLA BATILI OLARAK KABUL EDILMEMIS TURKIYE ICIN, ISRAIL’LE ILISKILER, ULKEYI DIGER TUM MUSLUMAN DEVLETLERDEN AYIRMAKTADIR. HICBIR ZAMAN TAM ANLAMIYLA ORTA DOGU’LU KABUL EDILMEMIS ISRAIL ICIN ISE, TURKIYE ILE ILISKILER REDDEDILME DUVARLARINDA ACILAN BIR GEDIK MANASINA GELMEKTEDIR. TURKIYE ILE ILISKILER, ISRAIL’IN DIGER MUSLUMAN ULKELERLE GELECEKTEKI BAGLARI ICIN DE BIR ORNEK OLUSTURABILIR.
TURK VE ISRAILLI GOZLEMCILER, BU YENI ILISKININ TASIDIGI ONEMLI OZELLIKLERI TAM OLARAK TAKDIR ETMEKTEDIRLER. SECKIN TURK GAZETECISI SAMI KOHEN, “GELISEN BU ITTIFAK, PETROL ZENGINI ORTA DOGU’DAKI STRATEJIK DENGEYI DEGISTIRMEKTEDIR” DIYE YAZARKEN, ISRAIL ESKI SAVUNMA BAKANI MOSHE ARENS, BU DURUMU “ORTA DOGU JEOPOLITIKALARI ICIN ONEMLI BIR DEGISIKLIK” OLARAK GORMEKTEDIR.
IKI ULKE ARASINDAKI ILISKILER ABD’DE DE YAYGIN BICIMDE ONAY GORMEKTEDIR. CLINTON YONETIMI, BIR ABD DISISLERI BAKANLIGI SOZCUSUNE GORE, IKI ULKE ARASINDAKI ISBIRLIGININ “HICBIR SEKILDE GERGINLIK YA DA HUSUMET ARTIRICI DEGIL, BARIS YAPICI BIR UNSUR” OLDUGUNA INANMAKTADIR. DEFENSE NEWS DERGISI ISE, BU ILISKIYI “TURKIYE VE ISRAIL’IN GUVENLIKLERINI RESMEN SALDIRILAMAZ DUZEYE YUKSELTEN PARLAK BIR ORTAK HAREKET” OLARAK TANIMLAMAKTADIR.
KOMSULARI ISE BUNA PEK ONAY VERMEMEKTEDIRLER. MISIR DISISLERI BAKANI, MONOTON BIR TARZDA, “BOYLE BIR ITTIFAKTAN MEMNUN DEGILIZ” DERKEN, YUNANLI MESLEKTASI DA IKI ULKE ARASINDAKI ITTIFAK “COK SERT ITIRAZIMIZA SEBEP OLACAKTIR” SEKLINDE UYARIDA BULUNMAKTADIR. TURKIYE’NIN ISRAIL’LE ASKERI ILISKILERI GECEN AY TAHRAN’DA YAPILAN ISLAM ULKELERI ZIRVESINDE OYLESINE YOGUN BICIMDE ELESTIRILDI KI, TURKIYE CUMHURBASKANI TOPLANTIYI TERKETTI. TURKIYE VE ISRAIL ARASINDA GELISEN ILISKILER, BUGUNLERDE ORTA DOGU’DAN GELEN BELKI DE EN IYI HABERLERDIR. EGER BU ILISKILER GELISMEYE DEVAM EDERSE, ORTA DOGU’DAKI STRATEJIK HARITA DEGISEBILIR. BOLGEDEKI SALDIRGAN DEVLETLER, ORTA DOGU’NUN BU EN BUYUK VE EN GELISMIS ASKERI GUCUNU GOZONUNDE BULUNDURARAK, ADIMLARINI DIKKATLI ATMAK ZORUNDA KALACAKLAR VE BU DURUM DA BIR SAVAS IHTIMALINI ORTADAN KALDIRMIS OLACAKTIR.
TURK-ISRAIL ILISKILERI, AYRICA, WASHINGTON’UN 50 YILDIR GUVENDIGI ISTIBDAT REJIMLERINDEN FARKLI OLARAK, DEMOKRATIK MUTTEFIKLERIN OLUSTURDUGU, BATI EGILIMLI BIR BOLGESEL ORTAKLIGIN NUVESINI DE MEYDANA GETIREBILIR. EISENHOWER’IN “BAGDAT PAKTI”, NIXON’UN “CIFTE DAYANAGI” VE REAGAN’IN “STRATEJIK MUTABAKATI”, GENELDE GUVENILMEZ KRALLARA VE CIRKIN MUSTEBITLERE DAYANMAKTAYDI. ANCAK TURK-ISRAIL BAGLANTISI, ILK KEZ BATI YANLISI DEMOKRASILERDEN OLUSAN BIR ITTIFAK GELISTIRILMESI IHTIMALINI ORTAYA CIKARMAKTADIR. BU BAGLANTIYA, EGER DIKKATLI BIR BICIMDE GELISTIRILEBILIRSE, URDUN VE SONRA DA BAZI DIGER DEVLETLER (BELKI KUVEYT) KATILABILIRLER. NIHAI SONUC, BUTUN HEDEFLER ARASINDAN ELDE EDILMESI EN ZOR OLANI OLABILIR: O DA DAHA FAZLA BARISIN OLACAGI BIR ORTA DOGU’DUR.
