ABD Deniz Piyadeleri'nin resmi marşı "Montezuma'nın koridorlarından Tripoli'nin sahillerine kadar, ülkemizin deniz üstündeki yurdunun savaş alanları için dövüşeceğiz" diye başlamaktadır. Tripoli'ye referanstan kastedilen, 1805'teki Derne Savaşı, ABD birliklerinin ilk deniz aşırı savaşıdır ve kesin bir zaferdir.
ABD'li bir deniz ressamı olan Charles H. Waterhouse, "Tripoli'deki Derne Taarruzu'nu" tasvir ediyor. 27 Nisan 1805 |
İlk güdüm bir uçuşa yasak bölgenin kabul edilmesi, dolayısıyla cesur muhalefeti sıradışı şekilde geliştirmektir. Bu güdüyü çeşitli etkenler cesaretlendirmektedir: Libya'ya ABD ve NATO hava üslerinden kolaylıkla girilebilmektedir, ülkenin düz ve aralıklı coğrafyası, Kaddafi aksiyonlarının neredeyse evrensel olarak lanetlenmesi, Libya petrolünün piyasaya ihraç için eski haline getirilme aciliyeti, ve herhangi bir müdahale olasılığı, perişan halde olan 42 yıllık tuhaf ve iğrenç yönetimi sonlandıracaktır.
Ancak güdü güvenilir politika yapmamaktadır. Ve savaş yasası içerik, yönergeler ve tutarlılık gerektirmektedir.
Ne var ki operasyon zahmetsiz olacağa benziyor, Kaddafi'nin beklenmeyen güç rezervlerine sahip olması, uzun ve dağınık bir angajmana liderlik ettirebilir. Eğer ayakta kalırsa, daha kuvvetli olabilir. Bununla birlikte iğrenç biçimde, İslamcı? muhalifleri ABD çıkarlarını daha fazla tehdit edebilir. Daha geniş bir şekilde, bir iç çatışmaya karışarak dosttan çok düşman edinilebilir, artı Amerikan karşıtı komplo teorilerine yakıt sağlanabilir.
Daha ötesi, hava kuvvetleri Libya'da kesin olarak denenmemiştir. (etkisi temelde psikolojik olabilir ve belki Kaddafi yönetimde kalırsa belirleyici olmayabilir.) Libya'da uçuşa yasak bölge empoze etmek benzer durumlarda daha az avantajlı olmuştur. (örneğin Kuzey Kore). Ve kim Kaddafi'nin örneğini izleyecektir ve iktidar kaybını hafifletirse, nükleer silahlar yapmaktan vazgeçecektir?
ABD Savunma Bakanı Robert Gates, yüksek rütbeli subaylarla çevrili olarak, Kongre'ye Libya'ya askeri müdahaleden neden ürktüğünü açıklıyor. |
Daha kökten olanı Amerikan birliklerinin, diğer halklar için, insani amaçlar adına konulma zorunluluğunun olmamasıdır; sosyal çalışma ABD hükümetinin amacı olamaz; birlikler daima spesifik Amerikan ulusal çıkarları için ilerlemelidir.
ABD ordusu, ABD Savunma Bakanı Robert Gates'ın canlı örneğindeki gibi, bu görevi üstlenmekten ürkmekte, bedel ve tehlikelerini vurgulamakta ("büyük bir ülkede büyük bir operasyon), faydalı bir ihtiyata özellikle ABD istihbaratına zaman aşımı vererek hizmet etmektedir. Libyalılar İslamcılar'a yüzlerini döndürmektedir, bununla birlikte, Libya bir başka Somali'ye dönüşebilir.
Amerikan cephaneliği bir başkana diğer devletleri cezalandırma ve tek başına konuşlandırmaya izin vermektedir ancak bu mantıklı mıdır? Irak'taki benzer olaylar (1991,2003), Birleşmiş Milletler, NATO, Arap Birliği, Afrika Birliği ya da hatta İslam Konferansı Örgütü gibi uluslararası örgütlerin onayını alma izlenimi uyandırmıştır.
Afrika Birliği'nin (logosu yukarıda) onaylaması bir farklılık getirecek mi? |
Göz önündekileri dikkate alarak, Obama yönetimine ne tavsiye edilir? Libya muhalefetine destek yardımı ve yükseltmek gerekmektedir.
Libya'da insani, politik ve ekonomik durumların birleşmesi, meşruiyet tereddütlerinin üstesinden gelecektir. Uluslararası yetkiyle çalışmak, ABD hükümetinin alışılmış liderliğiyle doldurulmalı ve Libya muhalefetine yardım edilmelidir. Bununla birlikte hiçbirşey yapmamak, izlenen yolun risklerinden fazladır.