Irak'ın Amerikan liderliğinde 2003 yılında işgalinden beri Irak'ın en büyük barajı Musul'un inşaat kusurları, hükümetin ilgisizliği ve devam eden isyanlardan dolayı büyük bir felakete yol açabileceği ortadadır. Eğer Musul Barajı yıkılırsa, tarihte görülen en büyük insan kaynaklı can kaybına yol açacaktır. (Bu problemle ilgili daha önce yazdığım makalelere bu linkten ve bu linkten ulaşabilirsiniz.
Irak ve Suriye İslam Devleti olarak bilinen ve şimdi sadece Irak İslam Devleti olarak anılan İŞİD'in 2014 yılında kazandığı zaferler Irak'ın diğer barajlarının da, o kadar katastrofik ölçüde olmasa bile bir sorun teşkil edebileceğini çarpıcı bir biçimde göstermiştir.
Birincisi, İŞİD 2014 yılında Felluce kentini ele geçirdiğinde Fırat Nehri'nin üzerinde bulunan Felluce Barajı'nın da kontrolünü aldı ve kendi amaçları için kullanmaya başladı. Bağdat hükümet güçleri barajı yeniden ele geçirmeyi başardıktan sonra bir kaç ay sonra Asharq Al Awsat gazetesinden Hamza Mustafa İŞİD'in taktikleri ile ilgili olarak hükümet yanlısı bir milis liderini şöyle alıntıladı: İŞİD,
kapıları kapatmaya devam ederlerse, silahlı kuvvetler ve yükselen sular tarafından olmak üzere iki kez kuşatmaya uğrayacağını, diğer taraftan geri çekilirler ise boğulacaklarını ve kapakları açmak zorunda kalacaklarını barajın kapılarını kapattıktan sonra su seviyesinin yükselmesiyle anladı.
Milis lideri bu manevraların arkasındaki nedenleri de açıkladı:
İŞİD'in iki amacı var: bir yandan Felluce kentini çevirin bölgeyi sular altında bırakmak ama [hükümete bağlı] ordunun anı saldırısı bu planı engelledi; diğer yandan da savaşlarına mezhepsel bir boyut vermek için merkezi ve güney eyaletlerinin su kaynağını kesmek istiyorlar.
İkincisi, geçtiğimiz Haziran ayında İŞİD Irak'ın ikinci büyük barajı olan Haditha Barajı'na ilerleyerek burada da katastrofik bir sel felaketi olasılığını artırdı. New York Times gazetesi bu konuyu şöyle rapor etti:
Bağdat'ın yaklaşık 193 kilometre kuzeybatısında Fırat Nehri barajına ilerleyen İŞİD militanları kuzeyden, kuzeydoğudan ve kuzeybatıdan geliyorlar. Güvenlik güçleri militanların halihazırda Haditha'nın doğusundaki Burwana'ya ulaşmış olduklarını ve hükümet güçlerinin militanların daha fazla ilerlemesini engellemek için mücadele ettiklerini söylediler. ... Barajda çalışan biri subaylara, "Bu durum kasabaların ve köylerin sel altında kalmasına neden olacak ve sizi de etkileyecek" dedi. Basınla konuşmaya yetkili olmadığı için ismini vermek istemeyen çalışan kişi subayın, "Evet biliyorum hem bize ve hem de düşmanlarımıza karşı olacak" diye yanıtladığını belirtti.
Açıklamalar:
(1) İnsan uygarlığının en eski bölgelerinden biri olan Mezopotamya her zaman iki büyük nehir, Fırat ve Dicle ile tanımlanmıştır; bu hayat veren iki kaynağın aynı zamanda potansiyel olarak ülkenin sonunu getirebilecek olmaları oldukça ironik.
(2) Irak'ta büyüyen iç savaşın taraflarının, su şebekelerinin bir savaş silahı olarak kullanılmaması gibi savaşın bazı temel kavramları üzerinde anlaşmaya varmak için hamileri tarafından (özellikle İslami Devlet mücahitleri ile ilgili olarak Türkiye ve Katar, Bağdat hükümeti anlamında ise İran) zorlanmaları gerekiyor. Dış güçler (Batı, Rusya, Çin) bu konuda devreye girebilirler. (1 Temmuz 2014)
